MCAS is een complexe immuunziekte waarbij mestcellen overgevoelig en overactief zijn. Mestcellen zijn witte bloedlichaampjes die zich overal in je lichaam bevinden, het meest op de grens met de buitenwereld (huid en slijmvliezen van spijsverteringskanaal en luchtwegen) maar ook langs zenuwen en bloedvaten. Het zijn immuuncellen en ze kunnen veel verschillende stoffen produceren die een indringer kunnen aanvallen. Histamine is waarschijnlijk de bekendste van deze stoffen, maar er zijn er veel meer. MCAS komt veel voor bij Long Covid maar ook bij fibromyalgie, ME/cvs, Ehlers Danlos Syndroom, migraine, reumatoide artritis etc.
Activatie
Bij MCAS kunnen de mestcellen geactiveerd worden door een groot scala aan prikkels: van temperatuurveranderingen tot stress (van welke aard dan ook), infecties, lichaamsbeweging, verschillend voedsel, medicijnen, geuren, insectenbeten, huidirritatie en zonlicht, menstruatie.
Symptomen
De symptomen komen aanvalsgewijs:
-
Huid – netelroos, blozen, oedeem, huidirritatie, jeuk
-
Maag/Darmen – misselijkheid, braken, krampen, diarree, opgeblazen buik, maagzuur. Toename van klachten na eten (histaminerijk, gefermenteerd, alcohol)
-
Cardiovasculair – duizeligheid, flauwvallen, snelle hartslag, hartkloppingen, pijn op de borst
-
Ademhaling – piepende ademhaling, benauwdheid, kortademigheid
-
Slijmvliezen –verstopte neus, loopneus, niezen, rode/geïrriteerde ogen, droge slijmvliezen
-
Neurologisch/overprikkeling: hersenmist, (plotselinge) vermoeidheid, hoofdpijn (migraine-achtig), spierpijnen, overgevoeligheid voor geluid, licht of stress
Diagnose
De diagnose van MCAS is moeilijk er is geen één specifieke test die het aan kan tonen. NU gaat met uit van de volgende 4 punten:
-
Typische symptomen uit minstens twee orgaansystemen (zoals hierboven beschreven)
-
Labafwijkingen (tryptase, histamine, prostaglandines in urine of bloed) - geven vaak geen duidelijk beeld
-
Klinische verbetering op antihistaminica of mastcelstabilisatoren
-
Allergiën zijn uitgesloten
Behandeling
Mogelijke interventies:
H1-antihistaminica Loratadine, cetirizine – tegen huid- en neussymptomen
H2-antihistaminica Famotidine, ranitidine – tegen maag/darmklachten
Mastcelstabilisatoren Cromoglicinezuur, ketotifen, quercetine
DAO-enzym Bij histamine-intolerantie (voeding)
Lage histaminedieet Soms verlichting bij overgevoeligheid voor voeding
​
Praktische tips en links:
-
Het is belangrijk de darmfunctie te optimaliseren om de histaminebelasting te verlagen
-
Probeer de prikkels te identificeren die de mastcellen activeren en vervolgens die prikkels te verminderen
-
Supplementen die mogelijk klachten kunnen verminderen zijn: NAC (algemeen middel), vitamine C, vitamine D en magnesium (verminderen de activatie van mestcellen), resveratrol (vermindert de synthese van prostaglandinen), mariadistelextract (vermindert de synthese van prostaglandinen en leukotriënen), melatonine (afscheiding van mestcellen), alvleesklierenzymen, omega-3 vetzuren, probiotica/fecale transplantaties. Er is nog vrijwel geen onderzoek hierover gedaan bij mensen. Overleg met arts/voedingsdeskundige.
-
​Ongunstige bijwerkingen van anti-histaminica kunnen zijn: toename vermoeidheid (histamine houdt brein alert), vermindering zuurgraad maag (ongunstig voor vertering en bestrijding indringers)