Hormonen

1. SARS-CoV-2 beïnvloedt hormonale assen. Het virus kan inwerken op de

• hypothalamus-hypofyse-bijnier-as (HPA-as)

• de schildklier-as (HPT-as)

• mogelijk de geslachtshormonen-as (HPG-as).

 

A. Bijnierfunctie en HPA-as

• Chronische stress, virale activatie en ontsteking kunnen leiden tot:

    o Cortisol-dysregulatie (te hoog of juist te laag)

    o Verstoord dag-nacht ritme

    o Symptomen: vermoeidheid, prikkelbaarheid, slapeloosheid, duizeligheid🧪 Bij sommige patiënten is sprake van een ‘low cortisol state’ of functionele hypocortisolisme

 

B. Schildklier (HPT-as)

• SARS-CoV-2 kan thyreoïditis veroorzaken of auto-immuunreacties uitlokken (Hashimoto)

• Mogelijke gevolgen:

    o Subklinische hypothyreoïdie

    o Vertraagde T3-conversie ("non-thyroidal illness syndrome")

    o Symptomen: kouwelijkheid, mentale traagheid, haaruitval, gewichtstoename

TSH, vrije T4 en vrije T3 kunnen hierbij afwijken zonder klassieke hypothyreoïdie.

 

C. Geslachtshormonen (HPG-as)

1.Verstoringen in oestrogeen-, progesteron- of testosteron balans:

     o Vrouwen: veranderingen in menstruatie, overgangsklachten verergeren

     o Mannen: daling testosteronspiegels → vermoeidheid, stemmingsklachten

 

2. Ontstekingen beïnvloeden hormoonbalans

• Cytokines zoals IL-6 en TNF-α remmen hormoonsynthese en hormoonreceptoren

• Laaggradige ontsteking → verstoort insuline, leptine, ghreline, melatonine

• Postvirale auto-immuniteit → mogelijk gericht tegen endocriene klieren

 

3. Hormonen beïnvloeden ook het herstel van Long COVID

• Cortisol en melatonine zijn cruciaal voor immuunbalans en energieregulatie

• Geslachtshormonen moduleren ontsteking (oestrogeen is bijvoorbeeld ontstekingsremmend)

• Schildklierhormonen ondersteunen mitochondriale energieproductie

 

Een verstoorde hormoonbalans kan herstel dus remmen, terwijl hormonale stabiliteit kan bijdragen aan energie, slaap, stemming en herstelvermogen.